Những yếu tố gây vô sinh ở nữ

Hiện nay vô sinh nữ đang ngày càng tăng và trẻ hóa; cản trở thiên chức làm mẹ của không ít chị em. Các chuyên gia cảnh báo, khi vợ chồng giao hợp thường xuyên, không sử dụng phương pháp tránh thai nào. Nhưng chưa có tin vui, hãy lưu ý 12 yếu tố nguy cơ gây vô sinh ở nữ dưới đây.

1. Béo phì

Thừa cân có thể gây ra sự mất cân bằng nội tiết tố, ảnh hưởng đến sản xuất hormone; và quá trình rụng trứng, cản trở khả năng thụ thai của nữ giới.

Thừa cân dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe như tiểu đường và bệnh tim mạch. Nhưng không phải ai cũng biết rằng việc dư thừa chất béo cũng có thể dẫn đến vô sinh. Tình trạng béo phì khiến tế bào mỡ sản xuất hormone có thể phá vỡ hệ thống của cơ thể. Dẫn đến kháng insulin, viêm, tăng huyết áp, nguy cơ tim mạch, tăng đông máu; và vấn đề phát triển tế bào trứng.

Tăng cân là một trong những triệu chứng rõ ràng nhất của sự tiết hormon dư thừa. Estrogen ngoài tiết ra trong buồng trứng, cũng được sản xuất trong các tế bào mỡ. Việc dư thừa estrogen dẫn đến nồng độ estrogen cao kéo dài; không lên xuống như trong chu kỳ kinh nguyệt bình thường. Không tạo được phóng noãn và kinh nguyệt, điều này khiến việc thụ thai trở nên khó khăn hơn.

Một nghiên cứu về khả năng sinh sản và vô sinh cho thấy những người phụ nữ béo phì ở độ tuổi 18 có nguy cơ cao phát triển hội chứng buồng trứng đa nang, nguyên nhân chủ yếu gây vô sinh.

2. Thiếu cân

Theo Health, phụ nữ có chỉ số BMI (Body Mass Index) trên 18 khó thụ thai hơn người bình thường. Do họ thiếu leptin, một hormone kiểm soát cơn đói và mang lại cảm giác no lâu. Điều này cản trở quá trình rụng trứng và làm chu kỳ kinh nguyệt thất thường, thậm chí mất kinh.

Gầy hay thiếu cân khiến cơ thể thiếu hormone leptin; điều này cản trở quá trình rụng trứng, kinh nguyệt thất thường. 

Một nghiên cứu của Tạp chí Environmental Health Perspectives cho biết tiếp xúc thường xuyên với chất gây ô nhiễm. Thuốc trừ sâu và các hợp chất độc hại trong công nghiệp; có thể làm giảm 29% khả năng thụ thai của một cặp vợ chồng.

Ngoài ra, theo nghiên cứu của Đại học Washington, 15 loại hóa chất thông dụng có liên quan tới việc mãn kinh sớm ở nữ giới như phthalates (thường được tìm thấy trong các mỹ phẩm, nước hoa…), độc tố furan hay một số chất trong quá trình đốt công nghiệp.

3. Hút thuốc lá

“Phụ nữ hút thuốc có khả năng vô sinh cao gấp đôi so với người không hút thuốc. Vì thế nếu bạn là người hút thuốc và dự định có con, điều tốt nhất bạn có thể làm là từ bỏ việc hút thuốc trước khi cố gắng mang thai”, bác sĩ Cao Tuấn Anh cho biết.

Một điếu thuốc lá chứa 400 hợp chất hóa học, một số trong đó độc hại và gây ung thư. Nicotine, carbon monoxide, tar, asen, ammonia và hydro cyanide, là những thành phần trong thuốc lá. Những chất bổ sung có thể góp phần gây tổn thương tim và phổi. Những chất này có tác động lớn đến hệ thống sinh sản của con người.

Hút thuốc có liên quan đến các vấn đề sinh sản sau đây:

• Tắc nghẽn ống dẫn trứng (ngăn trứng và tinh trùng gặp nhau), tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung;
• Tổn thương trứng khi phát triển trong buồng trứng;
• Tăng nguy cơ sảy thai;
• Thay đổi cổ tử cung, đặc biệt là tăng nguy cơ phát triển ung thư cổ tử cung. 

Hút thuốc lá không chỉ làm ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi; mà còn cản trở quá trình thụ thai của người phụ nữ. Theo Hiệp hội Y học sinh sản Mỹ, hút thuốc chiếm 13% nguyên nhân của các trường hợp vô sinh. Tỷ lệ sảy thai cao hơn ở những người phụ nữ hút thuốc.

Hơn thế, khói thuốc còn gây rối loạn hormone và tiêu diệt AND ở cả nam và nữ giới. Khi phụ nữ tiếp xúc với khói thuốc, chức năng nội tiết bị phá vỡ, ảnh hưởng đến sự rụng trứng, gây vô sinh.

4. Uống rượu

Các bác sĩ cảnh báo một ly rượu mỗi ngày tăng nguy cơ rối loạn rụng trứng ở nữ giới. Thậm chí, phụ nữ mang thai uống rượu trong giai đoạn đầu của thai kỳ có khả năng sinh non.

Nhiều bác sĩ cho rằng một lượng nhỏ rượu trong giai đoạn sau của thai kỳ vẫn được chấp nhận. Nhưng phụ nữ mang thai nên tránh xa rượu vì chưa có bằng chứng khẳng định nó không gây hại.

5. Tiêm thuốc tránh thai

Khi dừng các biện pháp tránh thai nội tiết tố, bạn có thể mang bầu trong vòng một tháng. Tuy nhiên, tránh thai bằng cách tiêm lại là ngoại lệ. Mỗi mũi tiêm có thể phòng ngừa thụ thai từ 12-14 tuần. Bởi vậy, sau khi dừng tiêm thuốc, bạn phải mất một năm mới có thể thụ thai.

Do đó, các bác sĩ khuyên phụ nữ nên ngừng sử dụng thuốc tránh thai dạng tiêm khoảng vài tháng trước khi lên kế hoạch có thai.

6.Tập thể dục quá sức

Tập luyện quá nhiều có thể có tác động tiêu cực đến sự rụng trứng của phụ nữ. Một nghiên cứu về khả năng sinh sản và vô sinh; phụ nữ tập luyện quá độ khó thụ thai gấp 3 lần so với những người rèn luyện vừa sức.

Tập luyện quá nhiều có thể có tác động tiêu cực đến sự rụng trứng của phụ nữ.

7. Rối loạn tuyến giáp

Các hormone tuyến giáp có tác dụng kích thích sinh trưởng; và phát dục nên ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nữ giới. Tuyến giáp cũng ảnh hưởng đến sự rụng trứng và gây ra các vấn đề về vô sinh. Nhiều nghiên cứu cho thấy những phụ nữ khó thụ thai đều có tuyến giáp hoạt động kém.

Tuyến giáp cũng đóng vai trò kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt của nữ giới. Chu kỳ này có thể thay đổi ở nhiều mức độ khác nhau. Như nhẹ, nặng, bất thường, tùy tình trạng hormone tuyến giáp tiết ra quá nhiều hoặc quá ít.

Không những thế, bệnh lý tuyến giáp còn dẫn đến vô kinh, tắc kinh trong khoảng thời gian dài. Chu kỳ kinh nguyệt thất thường, mất kinh trong thời gian dài khiến thụ thai trở nên khó khăn hơn. Thêm vào đó, khi tuyến giáp bị ảnh hưởng bởi sự rối loạn hệ miễn dịch trong cơ thể. Thì các tuyến khác trong cơ thể nữ giới cũng có thể ảnh hưởng, trong đó có cả buồng trứng. Đây chính là nguyên nhân khiến cho nữ giới mãn kinh sớm.

8. Caffeine

Một nghiên cứu của Đại học Y Nevada cho thấy caffeine gây trở ngại cho sự co cơ; khiến trứng di chuyển khó khăn từ buồng trứng tới tử cung. Phụ nữ sử dụng hơn 500 mg caffeine mỗi ngày (tương đương khoảng 5 cốc cà phê); sẽ giảm đáng kể khả năng có thai. Lượng caffeine an toàn bạn nên tiêu thụ khoảng 200 mg/ngày.

9. Các vấn đề sức khỏe

Hội chứng đa nang buồng trứng, lạc nội mạc tử cung hay u xơ tử cung có thể ảnh hưởng đến cơ hội mang thai của người phụ nữ. Ngoài ra, những người bị rối loạn tự miễn dịch (như lupus, viêm khớp dạng thấp); cũng khó có thai vì quá trình gặp nhau giữa trứng và tinh trùng không thể diễn ra.

10. Bệnh lây qua đường tình dục

Các bệnh như lậu, giang mai hay chlamydia có thể gây ra các vấn đề viêm xương chậu. Thực tế, vi khuẩn chlamydia có thể gây ra sẹo ở ống dẫn trứng. Đây là nguyên nhân khiến nhiều phụ nữ vô sinh.

11. Căng thẳng

Phụ nữ phải chịu áp lực trong thời gian dài sẽ khiến cho buồng trứng không tiếp tục bài tiết hormone nữ, rụng trứng, kinh nguyệt thất tường, thậm chí tắc kinh. Điều đó khiến quá trình thụ thai gặp khó khăn. Những người làm việc trong môi trường cạnh tranh ác liệt; lượng công việc luôn chồng chất, căng thẳng, khả năng sinh sản cũng bị ảnh hưởng cao.

12. Tuổi tác

Tuổi tác là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng vô sinh nữ ngày càng tăng. Khoảng 1/3 các cặp vợ chồng – trong đó người phụ nữ trên 35 tuổi – có vấn đề về khả năng sinh sản. Một số phụ nữ cho rằng nếu họ vẫn có kinh nguyệt đều đặn thì khả năng sinh sản của họ vẫn ổn, nhưng điều này không hẳn đúng. Tuổi tác ảnh hưởng đến chất lượng cũng như số lượng trứng. Ngoài ra, nếu chồng của bạn lớn hơn bạn 5 tuổi trở lên; điều này có thể làm tăng thêm nguy cơ của bạn về các vấn đề sinh sản sau tuổi 35.

• Buồng trứng ít có khả năng giải phóng trứng;
• Số lượng trứng còn lại ít hơn với độ tuổi trước 30;
• Chất lượng trứng bị ảnh hưởng;
• Có nhiều khả năng bị sẩy thai sau độ tuổi 35, và nguy cơ về dị tật bẩm sinh ở thai nhi cao hơn.

Ở Việt Nam hiện nay có hơn 1 triệu cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn. Vì thế ngoài việc thiết kế cho mình một chế độ sinh hoạt phù hợp; tìm hiểu và phát hiện sớm những yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến việc thụ thai… Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản nên đi tầm soát và khám sức khỏe theo định kỳ để phát hiện sớm những bệnh lý tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến việc sinh sản.